Familie
opstelling
Een nieuw perspectief
Wat is een familieopstelling?
Een familieopstelling is een krachtige therapeutische methode die ontwikkeld is door de Duitse psychotherapeut Bert Hellinger. Het is een vorm van systemisch werk waarbij de familie- en systeemdynamieken worden onderzocht. Door middel van een opstelling word je geholpen om meer inzicht te krijgen in je relaties, dynamieken en patronen.
Een familieopstelling is een van de manieren om dit te onderzoeken en er antwoorden op te krijgen.
Uniek: familie-opstellingen in Zwolle
In de opstellingen die ik verzorg, werk ik niet met representanten die ik uitnodig. Een representant is iemand die de rol van een familielid of element uit het systeem van de coachee op zich neemt.
Ik maak onder andere gebruik van houten opstellingspoppetjes die de mensen uit je familie- of organisatiesysteem representeren. Dat heet dan een tafelopstelling. Bij een tafelopstelling worden dus symbolen gebruikt om het systeem van de coachee te representeren. Een ouder, kind, broer of zus kan gerepresenteerd worden, maar ook een ziekte, een emotie of een abstract begrip zoals ‘geld’ of ‘succes’.
En nu komt het bijzondere: Ik doe ook vaak familieopstellingen in de natuur. In het bos!
Dan maken we gebruik van de symboliek die de natuur te bieden heeft. Van de ruimte, de bomen, de omgeving. Echt prachtig.
Dus heb je vragen of patronen die je wilt onderzoeken met een familieopstelling (in de buurt van) Zwolle, neem dan contact met me op! Vaak is een familieopstelling een onderdeel van een coachtraject waar we bijvoorbeeld ook kijken naar je plek in de organisatie en waar ik gebruik maak van andere coachtechnieken.
We kijken naar principes als ‘insluiten’, ‘ordening’ en ‘uitwisseling’. Dit zijn de zogenaamde oerkrachten die in elk systeem werken. Het zichtbaar maken geeft ruimte! Je gaat als het ware uitzoomen in plaats van inzoomen. Ik laat je kennismaken met deze manier van naar de wereld kijken.
Door middel van een familieopstelling kunnen onbewuste patronen en dynamieken in het systeem zichtbaar worden gemaakt en kunnen er inzichten ontstaan die bijdragen aan de persoonlijke groei en ontwikkeling. Én kan je waar nodig innerlijke stappen zetten naar een plek die beter voor jou is.
Lees op deze pagina alles over familieopstellingen, oerkrachten en met welke soort vragen je een opstelling kan doen.
Werkwijze familie-opstellingen
Een familieopstelling is prachtige manier om complexe situaties te bestuderen. Bij systemisch werk, kijk je werk je niet analytisch, maar fenomenologisch: wat laat zich zien? Een familieopstelling is een van de manieren om patronen direct zichtbaar te maken. Bij een familieopstelling worden familieleden (of thema’s, vraagstukken) op een specifieke plaats in de ruimte opgesteld ten opzichte van andere representanten of objecten. Op deze manier wordt het familiesysteem of het betreffende systeem van de coachee visueel en fysiek voorgesteld.
“Zodra we ons bewust zijn van wat er speelt, begint verandering.”
Effecten van een familie-opstelling
- Je wordt je bewuster van de invloed van je eigen achtergrond, je gedragspatronen en het effect daarvan op anderen. Je zal zichtbaar en voelbaar groeien wat zal leiden tot meer impact, autoriteit en transparantie.
- Je realiseert je dat de antwoorden in jezelf te vinden zijn. Door dit besef ben je beter in staat dicht bij jezelf te blijven en daardoor de juiste plek in te nemen in je werk en in je leven. Blik naar binnen. Je komt meer in contact met wat jou uniek maakt en jouw intenties en verlangens. Meer voelen én ernaar leven.
Els van Steijn: de fontein en familie-opstellingen
Els van Steijn is een Nederlandse schrijfster en coach die zich richt op systemisch werk en familieopstellingen. Volgens Van Steijn zijn de patronen en dynamieken in een familiesysteem van grote invloed op ons leven en onze keuzes. Door middel van een familieopstelling kan je meer inzicht krijgen in deze patronen en ze doorbreken.
Boekentip: De fontein, vind je plek grip op je leven door inzicht in je familiesysteem . Els van Steijn (2016)
Wat bedoelt Els van Steijn met de fontein?
Met “De Fontein” bedoelt Els van Steijn de onuitputtelijke bron van kracht en liefde die in ieder mens aanwezig is. Volgens haar kunnen mensen deze bron aanboren door zich bewust te worden van hun familiesysteem en de dynamieken die daar spelen. Door deze dynamieken te begrijpen en te accepteren, kunnen mensen oude patronen doorbreken en meer in contact komen met hun eigen kracht en liefde. Zoals een fontein voortdurend water geeft, zo kan deze innerlijke bron van kracht en liefde voortdurend in iemands leven aanwezig zijn en voor vernieuwing en groei zorgen. Ik gebruik ook vaak de metafoor van de fontein; hij is super bruikbaar.
Voor welke vragen is een familie-opstelling geschikt?
Een familieopstelling kan ingezet worden bij diverse persoonlijke vraagstukken en problemen. Hieronder vind je enkele voorbeelden van vragen waarbij een familieopstelling nuttig kan zijn:
- Vragen over relaties in de familie: hoe kan ik omgaan met familieproblemen, zoals conflicten, ziekte of verlies?
Vaak gaan vragen over de relatie tussen ouders, broers en zussen, en kunnen we soms generaties terug gaan. Ook bij scheiding kan een familieopstelling veel helderheid geven. - Relaties: hoe kan ik betere relaties opbouwen of mijn huidige relatie verbeteren?
- Werk: welke stappen kan ik zetten om mijn carrière of werksituatie te verbeteren? We leggen de link tussen je familiesysteem en je plek die je daar had en de plek die je nu in je organisatie inneemt. Is deze plek wel dienend? Of doe je wat je deed?
Soms verschuiven we naar een organisatieopstelling. Dat is een vorm van opstellingenwerk waarbij de focus ligt op het inzichtelijk maken van de onderlinge relaties en dynamieken binnen een organisatie. - Levensdoel: wat is mijn doel in het leven en hoe kan ik dit bereiken?
- Emotionele blokkades: hoe kan ik bepaalde angsten, woede, verdriet of andere emoties overwinnen of verwerken?
- Heftige gebeurtenissen: hoe kan ik een heftige gebeurtenis uit mijn verleden verwerken en een plek geven in mijn leven?
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van vragen waarbij een familieopstelling nuttig kan zijn. In principe kan een familieopstelling helpen bij elke persoonlijke kwestie waarbij inzicht in de dynamiek van een systeem of de onderliggende oorzaken van problemen gewenst is. Het is wel belangrijk om te onthouden dat een familieopstelling geen vervanging is voor professionele medische of psychologische hulp, maar eerder een aanvullende vorm van begeleiding kan zijn die inzicht en beweging stimuleert.
“We kunnen alleen maar beminnen wat we eerst volledig hebben geaccepteerd.”
Een familie-opstelling in de natuur of in mijn praktijk in Zwolle
Ik coach graag buiten rondom Zwolle en op de Veluwe; opstellingen doen en systemisch werk kan heel goed buiten. Je bent ook welkom in mijn praktijk in Zwolle.
Neem gerust contact met mij op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Daarin kijken we of we klik hebben en of wij samen aan de slag kunnen met jouw coachvraag.
Welke oerkrachten spelen er in een familiesysteem?
In familieopstellingen wordt vaak gesproken over ‘oerkrachten’ die spelen in familiesystemen. Hiermee wordt verwezen naar diepere en onbewuste patronen en dynamieken die invloed hebben op hoe mensen zich tot elkaar verhouden en hoe ze zich gedragen in bepaalde situaties.
Hieronder volgen enkele voorbeelden van oerkrachten die kunnen spelen in familiesystemen:
- Loyaliteit: in veel familiesystemen speelt een sterk gevoel van loyaliteit, waarbij familieleden elkaar steunen en helpen, maar ook vasthouden aan oude patronen en tradities. Dit kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben voor de individuele leden van het systeem.
- Ordening: in een familiesysteem is er meestal een bepaalde ordening of hiërarchie waarin de verschillende familieleden zich bevinden. Dit kan zowel expliciet als impliciet zijn, en kan invloed hebben op hoe mensen zich gedragen en hoe ze met elkaar omgaan.
- Balans: veel familiesystemen streven naar een bepaalde balans, waarbij er bijvoorbeeld een evenwicht is tussen geven en nemen, of tussen spanning en ontspanning. Wanneer deze balans verstoord raakt, kan dit leiden tot problemen en spanningen binnen het systeem.
- Binding: in een familiesysteem is er vaak sprake van sterke onderlinge bindingen tussen familieleden, die voortkomen uit de gemeenschappelijke geschiedenis en ervaringen van de familie. Deze bindingen kunnen zowel positief als negatief zijn, afhankelijk van hoe ze zich manifesteren.
- Schuld en boete: in sommige familiesystemen speelt schuld en boete een grote rol, bijvoorbeeld vanwege een familiegeheim, een traumatische gebeurtenis of een onverwerkt verleden. Dit kan leiden tot gevoelens van schaamte, schuld en/of angst bij individuele familieleden.
Deze oerkrachten kunnen soms tot uiting komen in familieopstellingen, waarbij de coachee of cliënt inzicht kan krijgen in de onderliggende patronen en dynamieken binnen het systeem. Door deze bewustwording kunnen blokkades en spanningen worden opgeheven, wat kan leiden tot meer harmonie en balans in het systeem en in het leven van de coachee.
Wat is systemisch werk?
Systemisch werk is een methode waarbij de onderliggende patronen en dynamieken van een systeem, zoals een familie, team of organisatie, worden onderzocht. Het gaat ervan uit dat deze patronen van invloed zijn op de individuele leden van het systeem. Door middel van systemisch werk kan er meer inzicht verkregen worden in deze patronen en kan er gewerkt worden aan oplossingen voor problemen.
Een systemische kijk op de mens en organisatie betekent ook: oog hebben voor het grotere geheel waarin jij leeft en werkt. Uitzoomen. Alles is verbonden en elke schakel telt. Er is meer wat je niet ziet (de onderstroom), dan wat je wel ziet (de bovenstroom) en dat gaan we onderzoeken. Het onderzoeken ervan geeft ruimte.
Een probleem is slechts de beste mogelijke oplossing van het systeem op dat moment. Dat systeem kan bijvoorbeeld je familie zijn of de organisatie waarin je werkt.
Systemische vragen zijn bijvoorbeeld: Wat is jouw plek in het systeem? En jouw rol? Wat wil je loslaten om iets nieuws te beginnen? Wat in je leven heeft je gesterkt, en wat heeft je gehinderd? Wat ben je onderweg kwijtgeraakt, waar je je opnieuw mee wil verbinden?
Familieopstelling Zwolle: wie gingen je voor?
Ik doe opstellingen voor ondernemers, professionals en managers uit de zorg, onderwijs en bedrijfsleven. Onder andere Gelre ziekenhuizen, Isala klinieken Zwolle & Meppel, Fresenius Healthcare, Topicus IT en Zorg Deventer, Provincie Overijssel, Gemeente Kampen, Carinova, Hogeschool KPZ, Kadaster, Stichting SKAL en Rabobank.
Ben je benieuwd naar organisatie-opstellingen, kijk dan op de pagina over systemisch advies. Ik ben opgeleid door Siebke Kaat. Zij schreef het boek (tip!): Systemisch adviseren – De organisatie als levend systeem.
Mijn coachees komen uit Zwolle en verre omstreken.